Bilinçdışı Nedir?

Psikanalitik teoriye göre doğduğumuz andan itibaren bilinçdışında içsel bir dünya yaratırız. Bizimle birinci dereceden ilgilenenlerin imgeleri ve bunlara denk düşen ihtiyaç ve isteklerimizi nasıl karşıladıklarına bağlı olarak ya kabul edilmiş ya da engellenmiş deneyimlerimizin toplamı olarak tanımlanabilir.

Bir bebeğin duygusal ve entellektüel kapasitesi çok sınırlıdır. Çevresindekilerin gerçekliğini kavrayamaz ve duyguları ekstrem formlarında algılar. 'İyi' deneyimler idealize edilir ve 'tümgüçlülük' (omnipotence) fantazilerini destekler. 'Kötü' deneyimler ise çok korkutucu, sindirici ve yargılayıcı (persecutory) olarak algılanır. Dış dünyadaki durumlar bebeğin bu çok inandırıcı ve çekici içsel dünyasına göre yorumlanır. 

Böylece diyebiliriz ki, çevremizle kurduğumuz ilişki hayatımızın erken yıllarına ait deneyimlerimizle belirlenir. Bazı durumlarda, iliskilerde ve hayat olaylarında bilinçdışımızdaki bazı ilkel duygular tetiklenir, örneğin küçük yaşta ebeveynini kaybetmiş bir kişi yetişkinlikte eş olarak seçtiği biriyle ilişkisinde terkedilme kaygıları yaşayabilir. Terapi sürecinde de aktarım yoluyla psikoterapist, danışan hakkında gerçek veriler olmadan bile bilinçdışı olarak tekrarlanan bu ilişki kalıplarını (paternlerini) görebilir.